"Enter"a basıp içeriğe geçin

Fetret Devri (1402-1413)

Osmanlı tarihinde Yıldırım Bayezid’in Ankara mağlubiyeti ile başlayan ve Yıldırım Bayezid’in oğulları arasında taht kavgaları ile geçen belirsizlik dönemi “Fetret Devri” olarak adlandırılmıştır. Yıldırım Bayezid’in oğullarından Süleyman Çelebi, Rumeli’deki Osmanlı topraklarında hükümdarlığını ilan ederken Çelebi Mehmet Tokat ve Amasya havalisini ele geçirmiş ve burada hâkimiyetini kurmuştur. İsa Çelebi ise Bursa’da hüküm sürmüştür. Fetret Devri’ndeki mücadelelerde Anadolu’da Bursa; Rumeli’de ise Edirne ön plana çıkmıştır. Musa Çelebi de Timur’un desteğiyle Bursa’ya hâkim olmak için kardeşleriyle taht mücadelesine girişmiştir.

Yıldırım Bayezid’in dört oğlu arasında süren bu mücadeleyi Çelebi Mehmet 1413’te kazanmıştır. Böylece Mehmet Çelebi 24 yaşında tahta geçerek Fetret Devri denilen ve on bir yıl süren kardeşler mücadelesini bitirmiş ve Osmanlı Devleti’ni yeniden ayağa kaldırmaya başlamıştır. Bununla birlikte Fetret Devri’nde ortaya çıkan meseleler, İstanbul’un Fethi’ne kadar devam etmiş, devlet kargaşa ortamından ancak İstanbul’un Fethi ile tam olarak kurtulmuştur. Fetret Devri’nde hükümdarlığı sekiz sene yedi ay kadar süren Şehzade Süleyman Çelebi; savaşlardaki üstün kabiliyeti, cömertliği ve ilim adamlarını himayesiyle meşhur olmuştur. Edirne Sarayı, onun zamanında âlim, şair ve sanatkârlarla dolmuştur. “İskendernâme” yazarı Ahmedî ve “Mevlid” yazarı Süleyman Çelebi bunlardandır. Süleyman Çelebi’nin hâkimiyeti Rumeli topraklarıyla sınırlı kalmıştır.

II. Murad (Minyatür)
II. Murad (Minyatür)

Fetret Devri’ndeki siyasi boşluktan en çok faydalanan Anadolu beylikleri olmuştur. Timur, Yıldırım Bayezid’i mağlup ettikten sonra Anadolu’da güçlü bir Osmanlı Devleti bırakmak istemediği için bu beylere topraklarını geri vermiş ve beylikleri kendine bağlamıştır. Bu yüzden Anadolu’nun Türk siyasi birliği parçalanmış ve Timur, Şehzade Mustafaʼyı da yanına alarak Semerkantʼa geri dönmüştür.

Timur sayesinde eski topraklarını tekrar ele geçiren Türkmen aileler, Osmanlı şehzadelerinin Fetret Devri’ndeki iktidar kavgasına müdahil olmuş ve kendi adaylarını destekleyerek Osmanlıların güç kaybetmesine neden olmuştur. Türkmenler, şehzadelerden birinin otoriteyi kurarak tekrar Osmanlı Devleti’nin güçlenmesini istemedikleri için bir denge siyaseti izlemiştir.

Ankara Savaşı’ndan sonra Aydınoğulları, Karamanoğulları, Menteşeoğulları, Saruhanoğulları, Hamitoğulları gibi beylikler yeniden kurulmuştur. Bu beyliklerden Saruhanoğulları’na Çelebi Mehmet; Aydınoğulları, Menteşeoğulları ve Hamitoğulları’na II. Murad (Görsel 2.31); Karamanoğulları’na ise II. Bayezid son vermiştir. Karesioğulları Beyliği ise bu süreçte Osmanlı Devleti’nden ayrılmamıştır. Ankara Savaşı, beylikler arasında çok farklı sosyal değişimlere neden olmuştur. Bu savaş, Anadolu’da Türkmen beylikleri arasında unutulmaya yüz tutmuş olan aşiret geleneklerini yeniden canlandırmıştır. Bunun için Osmanlılar, bu savaştan sonra Oğuz şeceresinde önemli bir yere sahip olan Kayı Boyu’na mensup olduklarını her vesilede tekrar etmiş hatta silah ve paraların üzerine Kayı damgası vurmaya başlamıştır. Bundaki amaç, Ankara Savaşı sonrasında tekrar kurulan beylikler arasında Osmanlıların, Türklüklerini ve Timur’dan daha üstün olduklarını vurgulama ihtiyacı hissetmesidir.

İlk Yorumu Siz Yapın

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir